एजेन्सी- चिलीमा विश्वकै सबैभन्दा ठूलो डिजिटल क्यामेरा जडान गरिएको छ, जसले एकै पटकमा हजारौं ताराहरूको फोटो खिच्न सक्नेछ। २.८ मेट्रिक टन तौल भएको यो क्यामेरा कार जत्तिकै ठूलो छ।
उत्तरी चिलीको मरुभूमिका पहाडमा धेरै ठूला छाता र टेलिस्कोपहरू जडान गरिएका छन्। यसको माध्यमबाट खगोलविद्हरूले आकाशका ताराहरूसँग तस्बिरसमेत खिच्न सक्ने बताइएको छ ।
चिलीको भेरा सी. रुबिन अब्जर्भेटरीका वैज्ञानिकहरूले त्यहाँ स्थापित टेलिस्कोपमा कारको आकारको डिजिटल क्यामेरा जडान गर्दा ब्रह्माण्डको अध्ययनमा ठूलो प्रगति हुने विश्वास व्यक्त गरेका छन्।
यो २.८ मेट्रिक टन कार साइजको डिजिटल क्यामेरा एकदमै परिष्कृत र आधुनिक उपकरण हो, जसले हामीलाई ब्रह्माण्डका ती कुनाहरूमा पनि पुग्न सक्षम बनाउँछ जहाँ मानव आँखाले पहिले कहिल्यै देखेको छैन ।
अमेरिकी सहयोगमा बनेको यो क्यामेराले सन् २०२५ मा काम सुरु गर्नेछ, जब ८० करोड डलरको यो क्यामेराबाट पहिलो तस्बिर खिचिनेछ। प्रत्येक तीन दिनमा यसले आकाशको एक क्रान्ति गर्नेछ, जसले वैज्ञानिकहरूलाई विश्लेषण गर्न धेरै डाटा र चित्रहरू प्रदान गर्नेछ।
चिलीको सोसाइटी अफ एस्ट्रोनोमीका अध्यक्ष ब्रुनो डियाज भन्छन्, "अहिलेसम्म अनुसन्धानकर्ताहरूले एउटा ताराको अध्ययन गरी त्यसको बारेमा पूर्ण जानकारी प्राप्त गरेका छन्। अब उनीहरूले एकैपटक हजारौं ताराहरू अध्ययन गर्न सक्नेछन्।"
क्रान्तिकारी परिवर्तनको आशा
यो वेधशाला चिलीको राजधानी सान्टियागोबाट ५६० किलोमिटर उत्तरमा सेरो पाचो पहाडमा २५०० मिटरको उचाइमा अवस्थित छ। यसको व्यवस्थापन अमेरिकाको अनुसन्धान केन्द्र NOIRLab ले गर्छ। केन्द्रका उपनिर्देशक स्टुअर्ट कर्डरले नयाँ क्यामेराले खगोल विज्ञानमा क्रान्तिकारी परिवर्तन ल्याउने बताए ।
चिलीले पनि यसबाट फाइदा लिनेछ, जुन अन्तरिक्ष अध्ययनको ठूलो केन्द्र हो। संसारका सबैभन्दा शक्तिशाली टेलिस्कोपमध्ये एक तिहाइ यहाँ अवस्थित छन् किनभने यहाँको आकाशलाई संसारको सबैभन्दा सफा मानिन्छ।
रुबिन अब्जर्भेटरीमा जडान गरिएको क्यामेराको पहिलो काम दस वर्षसम्म पूरै आकाशको समीक्षा गर्ने हो जसलाई Legacy Surve of Space and Time (LSST) भनिन्छ। यसले करिब २ करोड आकाशगंगा, १.७ बिलियन तारा र ६० लाख अन्य ब्रह्माण्डीय वस्तुहरूको बारेमा जानकारी दिने वैज्ञानिकहरूले आशा गरेका छन्। यस अध्ययनबाट, वैज्ञानिकहरूले हाम्रो मिल्की वेको नक्सा बनाउन र अँध्यारो पदार्थको गहिराइमा जान सक्षम हुनेछन्।
३२०० मेगापिक्सेल
नयाँ क्यामेराबाट ३,२०० मेगापिक्सेल तस्बिर खिच्न सकिनेछ। यसको मतलब यो तस्बिर औसत टेलिभिजन तस्विर भन्दा लगभग ३ सय गुणा ठूलो हुनेछ। यो क्यामेरा क्यालिफोर्नियामा बनाइएको हो। यो अहिलेको विश्वको सबैभन्दा ठूलो डिजिटल क्यामेराभन्दा तीन गुणा शक्तिशाली हुनेछ ।
हाल विश्वको सबैभन्दा शक्तिशाली क्यामेरा ८७० मेगापिक्सेलको हाइपर सुप्रिम क्याम हो जुन जापानमा जडान गरिएको छ । चिलीमा हाल उपलब्ध सबैभन्दा शक्तिशाली क्यामेरा ५२० मेगापिक्सेल हो। केरो टोलोलो हिमालमा स्थापना गरिएको हो ।
चिलीमा पहिलो क्यामेरा १९६० मा स्थापित भएको थियो, जुन केवल ४० सेन्टिमिटर थियो। सेरो टोलोलो इन्टर-अमेरिकन अब्जर्भेटरीका निर्देशक स्टीफन हेथकोट बताउँछन्, "टेलिस्कोप खच्चरमा ल्याइएको थियो किनभने त्यसबेला त्यहाँ सडकहरू थिएनन्।"
भेरा सी. रुबिन अब्जर्भेटरीलाई कालो पदार्थ पत्ता लगाउने अमेरिकी खगोलविद्को नामबाट नामाकरण गरिएको हो।
